Kok / Van Bavel De levenskracht der bevolking

Sociale en demografische kwesties in de Lage Landen tijdens het interbellum
01. Auflage 2013
ISBN: 978-94-6166-005-3
Verlag: Leuven University Press
Format: PDF
Kopierschutz: Adobe DRM (»Systemvoraussetzungen)

E-Book, Dutch, Flemish, 448 Seiten

De periode tussen de Eerste en de Tweede Wereldoorlog heeft in de Lage Landen tot nog toe weinig aandacht gekregen. Het leek een niemandsperiode, een verminkt tijdsgewricht, dat letterlijk en figuurlijk weggedrukt werd door de oorlogen. Ten onrechte, zo blijkt uit De levenskracht der bevolking. Het interbellum was een dynamisch sociaal laboratorium en kende intense maatschappelijke spanningen. De moderniteit was op kruissnelheid gekomen en riep tegengestelde reacties op, gaande van radicale omarming tot reactionaire verwerping. Politieke democratisering botste op antidemocratische reacties en nieuwerwetse tendensen in het huwelijks- en gezinsleven lokten antimoderne kritiek uit. In de westerse wereld woedde een debat over ‘de bevolkingskwestie'. Een aantal demografische evoluties werd in brede kringen gelezen als een teken dat het met de westerse cultuur de verkeerde kant uitging en dat een aantal waarden en normen dreigde verloren te gaan. In dit boek nemen Nederlandse en Vlaamse historici, sociologen, economen en demografen een reeks thema's onder de loep rond ‘volk', huwelijk en gezin, leven en dood tijdens het interbellum. Ze doen dit vanuit actuele invalshoeken en met verrassende bronnen en originele methoden. De belangrijkste thema's uit die tijd staan ook vandaag (opnieuw) op de maatschappelijke agenda: lage vruchtbaarheid, vergrijzing en internationale migratie.

Autoren/Hrsg.

Kok, Jan

Van Bavel, Jan

Fachgebiete

• Sozialwissenschaften Soziologie | Soziale Arbeit Soziologie Allgemein Demographie, Demoskopie

Inhaltsverzeichnis

Inleiding - “De levenskracht der bevolking”.
Sociale en demografische kwesties in de Lage Landen tijdens het interbellum
Jan Van Bavel & Jan Kok

Deel 1 - Oorzaken van de economische depressie
Europa en de wereldeconomie in het interbellum
Erik Buyst

Neutraliteit in de Eerste Wereldoorlog en de economische gevolgen in de jaren twintig en dertig
Hein A.M. Klemann

De demografische component in de economische crisis van de jaren dertig: een correctie op het bestaande beeld
Jan Willem Drukker

Deel 2 - Geboortebeperking en het risico van ontvolking
Tussen crisis en verzuiling: regionale verschillen in vruchtbaarheid in Nederland tijdens het interbellum
Hans Knippenberg & Sjoerd de Vos

Kleine boeren en grote gezinnen in crisistijd (1920-1970) - een nieuwe these
Paul M.M. Klep

Uitstel en afstel van ouderschap tijdens het interbellum in Nederland
Jan Van Bavel & Jan Kok

“Miskenning van de kinderzegen” - Kleine gezinnen en kinderloosheid tijdens het interbellum in België
Jan Van Bavel & Anneleen Baerts

Deel 3 - De strijd tegen degeneratie en losbandigheid
Voedingsleer op zoek naar het ideale menu voor arbeidersgezinnen in België tussen 1900 en 1940
Peter Scholliers

Op het breukvlak van individu en gemeenschap. Europese sociaaldemocraten en een 'brave new world' in de twintigste eeuw
Leo Lucassen

“De onbewoonbare krotten zijn etterende middens waar al de ziekten van het sociaal korps gisten.” De kruistocht tegen de krotwoningen in het interbellum
Patricia Van den Eeckhout

Los van God, gezin en natie. Problematisering en criminalisering van ongeoorloofde seks van jonge vrouwen in de vroege twintigste eeuw
Margo De Koster

“Ik hèb geen man!” Celibaat en echtscheiding tijdens het interbellum, vertogen en praktijken
Leen Van Molle

Immigratie(beleid) in België tijdens het interbellum, kansen benutten of gevaar weren?
Frank Caestecker

Über Autor(innen)

Kok, Jan
Jan Kok is senior onderzoeker bij de Virtual Knowledge Studio for the Humanities and Social Sciences (Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen) en gastdocent aan de KU Leuven.

Van Bavel, Jan
Jan Van Bavel is hoogleraar sociale demografie en sociaalwetenschappelijke methodologie en hoofd van de onderzoeksgroep Interface Demography van de Vrije Universiteit Brussel.