E-Book, Deutsch, Französisch, Latin, 979 Seiten
Biller / Jenschke / Kliege-Biller 1695-1700
1. Auflage 2014
ISBN: 978-3-05-009033-7
Verlag: De Gruyter
Format: PDF
Kopierschutz: 1 - PDF Watermark
E-Book, Deutsch, Französisch, Latin, 979 Seiten
Reihe: Sämtliche Schriften und Briefe
ISBN: 978-3-05-009033-7
Verlag: De Gruyter
Format: PDF
Kopierschutz: 1 - PDF Watermark
Der dritte Band des philosophischen Briefwechsels umfasst die Jahre von 1695 bis einschließlich 1700. Er dokumentiert damit aus der Perspektive der wissenschaftlichen Korrespondenz jene bedeutende Phase, in der Leibniz, in Vertiefung der Auseinandersetzung mit der cartesianischen Philosophie, bei der Fundierung und Ausformulierung seiner physikalischen und metaphysischen Theorien einen Punkt erreicht, der es ihm ermöglicht, mit seinem nun auch explizit als ein solches bezeichnetem System an die Öffentlichkeit zu treten. Dies geschieht, die enge Verbindung von Kraft- und Substanzbegriff und damit von Dynamik und Metaphysik belegend, in zwei zeitnah 1695 erscheinenden Schriften, dem „Specimen dynamicum“ und dem „Système nouveau de la nature et de la communication des substances“, deren Thesen in mehreren Korrespondenzen (J. Chr. Sturm, Basnage, Cousin, Foucher) intensiv diskutiert werden. Besonders hervorzuheben ist die 1698 beginnende Korrespondenz mit Bucher de Volder, die, thematisch vom Kraft- zum Substanzbegriff übergehend, als eine der wichtigsten Quellen für das Verständnis der entwickelten Metaphysik von Leibniz gelten kann, sowie der ebenfalls im vorliegenden Band beginnende Schriftwechsel mit Gabriel Wagner, in dessen Verlauf Leibniz seinen berühmten Logikbrief zur Verteidigung derselben schreibt. Insgesamt werden neben vielfältigsten Nova Literaria (Nicaise, Fardella, Placcius) zentrale Themenkomplexe der Leibniz’schen Philosophie verhandelt: menschliche Freiheit und Theodizée (Dobrzenski), Cabbala und nichtmechanistische Naturerklärung (F. M. van Helmont), Mathematik und Metaphysik (Schulenburg), Logik und juristische Hermeneutik (Lungershausen), Mathematik und Theologie (H. Horch). Die immer wieder verblüffende Vielfalt der zeitgleich in den verschiedenen Korrespondenzen angesprochenen Themenfelder kommt auch zum Ausdruck, wenn Leibniz im September 1695 Placcius gegenüber betont, „. ich habe so viel Neues in der Mathematik, so viele Gedanken in der Philosophie und so viele andere literarische Beobachtungen …, dass ich oft nicht weiß, was ich zuerst tun soll.“ Dass er am Ende des im vorliegenden Band dokumentierten Zeitraums mit den Ergebnissen seiner Arbeit gleichwohl nicht unzufrieden war, belegt eine Äußerung vom 15. Februar 1701, in der er gegenüber Bouvet rückblickend mit Bezug auf seine Philosophie sagt: „Vous ne sçauries croire, combien j’ay avance la dedans; j’ay des demonstrations en Metaphysique dont on n’a point encor vu de semblables.“
Zielgruppe
Academics, institutes, libraries / Wissenschaftler, Institute, Bibliotheken
Autoren/Hrsg.
Fachgebiete
- Geisteswissenschaften Philosophie Geschichte der Westlichen Philosophie Westliche Philosophie: 18. Jahrhundert
- Geisteswissenschaften Geschichtswissenschaft Geschichtliche Themen Kultur- und Ideengeschichte
- Geisteswissenschaften Philosophie Geschichte der Westlichen Philosophie Westliche Philosophie: Aufklärung
Weitere Infos & Material
1;VORWORT;15
2;EINLEITUNG;19
3;ÜBERSICHT ÜBER PHILOSOPHISCH RELEVANTE BRIEFE DER JAHRE 1695–1700;99
4;BRIEFWECHSEL 1695–1700;111
4.1;1. Leibniz an Nicolas Malebranche, 27. Dezember 1694 (6. Januar 1695);113
4.2;2. Henri Basnage de Bauval an Leibniz, 7. Januar 1695;115
4.3;3. Leibniz für Friedrich Boguslav Dobrzensky, 25. Januar (4. Februar) 1695;118
4.4;4. Leibniz an Friedrich Boguslav Dobrzensky, 26. Januar (5. Februar) 1695;128
4.5;5. Antonio Alberti an Rudolf Christian von Bodenhausen, 5. Februar 1695;129
4.6;6. Friedrich Boguslav Dobrzensky an Leibniz, [Nach dem 5. Februar 1695];130
4.7;7. Leibniz an Henri Basnage de Bauval, 28. Januar (7. Februar) 1695;131
4.8;8. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 3. März 1695;133
4.9;9. Claude Nicaise an Leibniz, 8. März 1695;135
4.10;10. Leibniz an Michel Angelo Fardella, [Ende März bis Anfang April 1695];137
4.11;11. Vincent Placcius an Leibniz, 3. (13.) April 1695;138
4.12;12. Leibniz an Simon Foucher, 6./16. April 1695;140
4.13;13. Leibniz an Vincent Placcius, 9. (19.) April 1695;142
4.14;14. Henri Basnage de Bauval an Leibniz, 19. April [1695];144
4.15;15. Vincent Placcius an Leibniz, 15. (25.) April [1695];146
4.16;16. Simon Foucher an Leibniz, 28. April 1695;147
4.16.1;17. Leibniz an Pierre-Daniel Huet, [Ende April/Anfang Mai 1695];149
4.16.2;18. Leibniz an Rudolf Christian von Bodenhausen für Antonio Alberti, [24. Juni 1695];152
4.16.3;19. Vincent Placcius an Leibniz, 19. (29.) Juni 1695;154
4.16.4;20. Leibniz an Henri Basnage de Bauval, 20./30. Juni 1695;155
4.16.5;21. Leibniz an Vincent Placcius, 25. Juni (5. Juli) 1695;157
4.16.6;22. Leibniz an Simon Foucher, 5./15. Juli 1695;164
4.16.7;23. Leibniz an Claude Nicaise, 13./23. Juli 1695;166
4.17;24. Leibniz an Henri Basnage de Bauval, 16./26. Juli 1695;169
4.18;25. Vincent Placcius an Leibniz, [11. August 1695];171
4.19;26. Vincent Placcius für Leibniz, [11. August 1695];173
4.20;27. Leibniz an Vincent Placcius, [Ende August 1695];181
4.21;28. Claude Nicaise an Leibniz, 29. August 1695;182
4.22;29. Henri Basnage de Bauval an Leibniz, 12. September 1695;184
4.23;30. Claude Nicaise an Leibniz, 12. September 1695;187
4.24;31. Leibniz an Vincent Placcius, 5. (15.) September 1695;189
4.25;32. Leibniz an Henri Basnage de Bauval, [2. Hälfte September 1695];192
4.26;33. Claude Nicaise an Leibniz, 22. September 1695;197
4.27;34. Leibniz an Claude Nicaise, 24. September (4. Oktober) 1695;199
4.28;35. Mentet Kettwig an Leibniz, 26. Oktober (5. November) 1695;204
4.29;36. Johann Christoph Sturm an Christoph Pfautz für Leibniz, 31. Oktober (10. November) 1695;205
4.30;37. Leibniz für Johann Christoph Sturm, [Mitte bis Ende November 1695];208
4.31;38. Leibniz an Mentet Kettwig, 7. (17.) November 1695;215
4.32;39. Claude Nicaise an Leibniz, 20. November 1695;218
4.33;40. Henri Basnage de Bauval an Leibniz, 23. Dezember [1695];220
4.34;41. Gerhard Meier (Hamburg) an Leibniz, 28. Dezember 1695 (7. Januar 1696);223
4.35;42. Leibniz an Henri Basnage de Bauval, 3./13. Januar 1696;225
4.36;43. Leibniz an [Henri Basnage de Bauval], [13. Januar 1696];232
4.37;44. Mentet Kettwig an Leibniz, 4. (14.) Februar 1696;234
4.38;45. Claude Nicaise an Leibniz, 16. Februar 1696;237
4.39;46. Vincent Placcius an Leibniz, 12. (22.) Februar 1696;241
4.40;47. Gerhard Meier (Hamburg) an Leibniz, 14. (24.) Februar 1696;245
4.41;48. Leibniz an Vincent Placcius, 21. Februar (2. März) 1696;247
4.42;49. Vincent Placcius an Leibniz, 26. Februar (7. März) 1696;251
4.43;50.Claude Nicaise an Leibniz, 15. März 1696;254
4.44;51. Leibniz an Mentet Kettwig, [5. April] 1696;256
4.45;52. Leibniz an Vincent Placcius, 27. März (6. April) 1696;259
4.46;53. Henri Basnage de Bauval an Leibniz, 6. April 1696;262
4.47;54. Leibniz an Henri Basnage de Bauval, [13. April 1696];264
4.48;55. Leibniz an Franciscus Mercurius van Helmont, [Vor dem 17. April 1696];266
4.49;56. Vincent Placcius an Leibniz, 11. (21.) April 1696;269
4.50;57. Claude Nicaise an Leibniz, 30. April 1696;270
4.51;58. Leibniz an Vincent Placcius, 19. (29.) Mai 1696;272
4.52;59. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 30. Mai 1696;274
4.53;60. Friedrich Boguslav Dobrzensky an Leibniz, 28. Mai (7. Juni) 1696;277
4.54;61. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 8. Juni 1696;278
4.55;62. Mentet Kettwig an Leibniz, 5. (15.) Juni 1696;279
4.56;63. Leibniz an Mentet Kettwig, [Mitte Juni bis Mitte Oktober 1696];282
4.57;64. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 20. Juni [1696];283
4.58;65. Henri Basnage de Bauval an Leibniz, 21. Juni 1696;285
4.59;66. Vincent Placcius an Leibniz, 15. (25.) Juli 1696;287
4.60;67. Leibniz an Henri Basnage de Bauval, [Juli 1696];289
4.61;68. Leibniz an Claude Nicaise, [6. August 1696];291
4.62;69. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 10. August [1696];295
4.63;70. Claude Nicaise an Leibniz, 13. August 1696;297
4.64;71. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 24. August [1696];300
4.65;72. Leibniz an Michel Angelo Fardella, 3./13. September 1696;301
4.66;73. Leibniz an Henri Basnage de Bauval, 8./18. September 1696;305
4.67;74. Leibniz an Louis Cousin, 11./21. September 1696;306
4.68;75. Leibniz an Claude Nicaise, 14./24. September 1696;307
4.69;76. Gabriel Wagner an Leibniz, 14. (24.) September 1696;310
4.70;77. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 2. Oktober 1696;311
4.71;78. Leibniz an Michel Angelo Fardella, [Nach dem 12. Oktober 1696];313
4.72;79. Mentet Kettwig an Leibniz, 12. (22.) Oktober 1696;314
4.73;80. Franciscus Mercurius van Helmont an Leibniz, [Vor dem 26. Oktober 1696];315
4.74;81. Leibniz an Franciscus Mercurius van Helmont, 18. (28.) Oktober 1696;317
4.75;82. Leibniz an Gabriel Wagner, [30. Oktober 1696];319
4.76;83. Leibniz an Gabriel Wagner, [30. Oktober 1696];322
4.77;84. Gabriel Wagner an Leibniz, 10. (20.) November 1696;341
4.78;85. Claude Nicaise an Leibniz, 28. November 1696;346
4.79;86. Claude Nicaise für Leibniz, 28. November 1696;348
4.80;87. Leibniz an Franciscus Mercurius van Helmont, 4./14. Dezember 1696;352
4.81;88. Leibniz an Claude Nicaise, 7. (17.) Dezember 1696;353
4.82;89. Leibniz an – (?), [1696 (?)];357
4.83;90. Leibniz an Vincent Placcius, 22. Dezember 1696 (1. Januar 1697);358
4.84;91. Henri Basnage de Bauval an Leibniz, 14. Januar 1697;359
4.85;92. Heinrich Horch an Leibniz, 6. (16.) Januar 1697;363
4.86;93. Vincent Placcius an Leibniz, 13. (23.) Januar 1697;365
4.87;94. Leibniz an Gabriel Wagner, 19. (29.) Januar 1697;367
4.88;95. Gabriel Wagner an Leibniz, 22. Januar (1. Februar) 1697;370
4.89;96. Leibniz an Gabriel Wagner, [Nach dem 1. Februar 1697];373
4.90;97. Leibniz an Heinrich Horch, 31. Januar (10. Februar) 1697;374
4.91;98. Leibniz an Henri Basnage de Bauval, 3./13. Februar 1697;376
4.92;99. Gabriel Wagner an Leibniz, 7. (17.) Februar 1697;379
4.93;100. Leibniz an Claude Nicaise, 20. Februar / [2. März] 1697;381
4.94;101. Leibniz an Franciscus Mercurius van Helmont, 26. Februar (8. März) 1697;386
4.95;102. Franciscus Mercurius van Helmont an Leibniz, 1./11. März 1697;387
4.96;103. Gabriel Wagner an Leibniz, 1. (11.) März 1697;390
4.97;104. Leibniz an Vincent Placcius, 2. (12.) März 1697;391
4.98;105. Gabriel Wagner an Leibniz, 6. (16.) März 1697;391
4.99;106. Vincent Placcius an Leibniz, 31. März (10. April) 1697;393
4.100;107. Gabriel Wagner an Leibniz, 6. (16.) April 1697;394
4.101;108. Heinrich Horch an Leibniz, 7. (17.) April 1697;395
4.102;109. Claude Nicaise an Leibniz, 17. April 1697;398
4.103;110. Leibniz an Heinrich Horch, [Nach dem 17. April 1697];401
4.104;111. Vincent Placcius an Leibniz, 14. (24.) April 1697;403
4.105;112. Leibniz an Vincent Placcius, 26. April (6. Mai) 1697;404
4.106;113. Leibniz an Vincent Placcius, 29. April (9. Mai) 1697;405
4.107;114. Leibniz an Claude Nicaise, 30. April /10. Mai 1697;406
4.108;115. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 22. Mai 1697;413
4.109;116. Claude Nicaise an Leibniz, 23. Mai 1697;416
4.110;117. Vincent Placcius an Leibniz, 27. Mai (6. Juni) 1697;420
4.111;118. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 7. Juni 1697;422
4.112;119. Leibniz an Claude Nicaise, 28. Mai/7. Juni 1697;423
4.113;120. Gabriel Wagner an Leibniz, 30. Mai (9. Juni) 1697;430
4.114;121. Leibniz an Vincent Placcius, 4. (14.) Juni 1697;431
4.115;122. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 14. Juni [1697];432
4.116;123. Leibniz an Michel Angelo Fardella, 5./15. Juni 1697;434
4.117;124. Vincent Placcius an Leibniz, 12. (22.) Juni 1697;435
4.118;125. Claude Nicaise an Leibniz, 27. Juni 1697;438
4.119;126. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 28. Juni [1697];443
4.120;127. Leibniz für Johann Christoph Sturm, [Vor dem 5. Juli 1697];445
4.121;128. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 5. Juli [1697];455
4.122;129. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 12. Juli 1697;456
4.123;130. Michel Angelo Fardella an Leibniz, [19. Juli 1697];458
4.124;131. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 25. Juli [1697];460
4.125;132. Claude Nicaise an Leibniz, 25. Juli 1697;461
4.126;133. Henri Basnage de Bauval an Leibniz, 31. Juli [1697];464
4.127;134. Leibniz an Louis Cousin, [Anfang August 1697];467
4.128;135. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 2. August [1697];469
4.129;136. Leibniz an Vincent Placcius, [18. August 1697];470
4.130;137. Leibniz an Claude Nicaise, 9./19. August 1697;472
4.131;138. Leibniz an Claude Nicaise, [19. August 1697];477
4.132;139. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 22. August 1697;481
4.133;140. Claude Nicaise an Leibniz, 29. August 1697;483
4.134;141. Leibniz an Henri Basnage de Bauval, 31. August (10. September) 1697;485
4.135;142. Vincent Placcius an Leibniz, 7. (17.) September 1697;488
4.136;143. Leibniz an Michel Angelo Fardella, [September 1697];490
4.137;144. Leibniz an Vincent Placcius, 29. September (9. Oktober) 1697;492
4.138;145. Johann Christoph Sturm an Leonhard Christoph Sturm für Leibniz, [10.–15. Oktober 1697];494
4.139;146. Leibniz für Johann Christoph Sturm [Ende] Oktober 1697;496
4.140;147. Claude Nicaise an Leibniz, 27. Oktober 1697;504
4.141;148. Vincent Placcius an Leibniz, 27. November (7. Dezember) [1697];507
4.142;149. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 18. Dezember 1697;509
4.143;150. Gabriel Wagner an Leibniz, 20. (30.) Dezember 1697;511
4.144;151. Franciscus Mercurius van Helmont an Leibniz, 22. Dezember 1697 (1. Januar 1698);512
4.145;152. Leibniz an Claude Nicaise, 27. Dezember 1697 (6. Januar 1698);513
4.146;153. Leibniz an Franciscus Mercurius van Helmont, 29. Dezember 1697 (8. Januar 1698);517
4.147;154. Leibniz an Gabriel Wagner, [Januar bis Mitte Februar 1698];519
4.148;155. Johann Christian Schulenburg an Leibniz, 31. Januar (10. Februar) 1698;521
4.149;156. Claude Nicaise an Leibniz, 27. Februar 1698;522
4.150;157. Gabriel Wagner an Leibniz, 17. (27.) Februar 1698;526
4.151;158. Franciscus Mercurius van Helmont an Leibniz, 6. (16.) März 1698;527
4.152;159. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 20. März [1698];528
4.153;160. Gabriel Wagner an Leibniz, 15. (25.) März 1698;530
4.154;161. Johann Jakob Lungershausen an Leibniz, 18. (28.) März 1698;531
4.155;162. Leibniz an Gabriel Wagner, 22. März (1. April) 1698;532
4.156;163. Leibniz an Michel Angelo Fardella, [1. Hälfte April 1698];533
4.157;164. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 6. April [1698];534
4.158;165. Leibniz an Johann Christian Schulenburg, 29. März (8. April) 1698;535
4.159;166. Gabriel Wagner an Leibniz, 2. (12.) April 1698;538
4.160;167. Claude Nicaise an Leibniz, 17. April 1698;539
4.161;168. Johann Christian Schulenburg an Leibniz, 7. (17.) April 1698;542
4.162;169. Claude Nicaise für Leibniz, 19. April 1698;545
4.163;170. Leibniz an Michel Angelo Fardella, [Ende April bis Ende Mai 1698];546
4.164;171. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 1. Mai [1698];548
4.165;172. Leibniz an Claude Nicaise, 4./14 Mai 1698;549
4.166;173. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 16. Mai [1698];554
4.167;174. Leibniz an Johann Jakob Lungershausen, 10. (20.) Mai 1698;556
4.168;175. Leibniz an Johann Christian Schulenburg, 17. (27.) Mai 1698;559
4.169;176. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 13. Juni [1698];564
4.170;177. Leibniz an Claude Nicaise, 24. Juni (4. Juli) 1698;565
4.171;178. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 12. August 1698;567
4.172;179. Henri Basnage de Bauval an Leibniz, 12. September [1698];567
4.173;180. Claude Nicaise für Leibniz, 14. September 1698;569
4.174;181. Leibniz an Claude Nicaise, 16./26. September 1698;572
4.175;182. Johann Jakob Lungershausen an Leibniz, 21. September (1. Oktober) 1698;574
4.176;183. Leibniz an Nicolas Malebranche, 2./12. Oktober 1698;575
4.177;184. Claude Nicaise an Leibniz, 16. Oktober 1698;577
4.178;185. Franciscus Mercurius van Helmont an Leibniz, 10./20. Oktober 1698;580
4.179;186. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 24. Oktober [1698];581
4.180;187. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 24. Oktober [1698];582
4.181;188. Leibniz an Franciscus Mercurius van Helmont, 18./28. Oktober 1698;583
4.182;189. Claude Nicaise an Leibniz, 23. November 1698;584
4.183;190. Burchard de Volder an Johann Bernoulli für Leibniz, 21. November (1. Dezember) 1698;586
4.184;191. Leibniz an Michel Angelo Fardella, 23. November (3. Dezember) 1698;593
4.185;192. Nicolas Malebranche an Leibniz, 13. Dezember 1698;599
4.186;193. Leibniz an Friedrich Boguslav Dobrzensky, [25. Dezember 1698];601
4.187;194. Leibniz an Burchard de Volder, [27. Dezember 1698];603
4.188;195. Leibniz an Claude Nicaise, 23. Dezember 1698 (2. Januar 1699);622
4.189;196. Leibniz an Henri Basnage de Bauval, 27. Dezember 1698 (6. Januar 1699);626
4.190;197. Leibniz an Pierre Bayle, 27. Dezember 1698 (6. Januar 1699);628
4.191;198. Leibniz an Vincent Placcius, 27. Dezember 1698 (6. Januar 1699);632
4.192;199. Johann Christian Schulenburg an Gerhard Meier für Leibniz, 28. Dezember 1698 (7. Januar 1699);633
4.193;200. Burchard de Volder an Leibniz, 18. (28.) Februar 1699;637
4.194;201. Burchard de Volder an Leibniz, [28. Februar 1699];642
4.195;202. Leibniz an Michel Angelo Fardella, [28. Februar 1699];643
4.196;203. Claude Nicaise an Leibniz, 12. März 1699;647
4.197;204. Leibniz an Nicolas Malebranche, 13./23. März 1699;649
4.198;205. Ernst Salomon Cyprian an Leibniz, 20. (30.) März 1699;651
4.199;206. Ernst Salomon Cyprian an Leibniz, [Anfang April 1699];653
4.200;207. Leibniz an Burchard de Volder, 24. März/3. April 1699;654
4.201;208. Michel Angelo Fardella an Leibniz, 6. April [1699];661
4.202;209. Leibniz an Pierre Bayle, 6./16. April 1699;664
4.203;210. Ernst Salomon Cyprian an Leibniz, 18. (28.) April 1699;667
4.204;211. Ernst Salomon Cyprian an Leibniz, 13. (23.) Mai 1699;668
4.205;212. Burchard de Volder an Leibniz, 13. (23.) Mai 1699;669
4.206;213. Leibniz an Claude Nicaise, 16. (26.) Juni 1699;674
4.207;214. Leibniz an Burchard de Volder, 26. Juni/6. Juli 1699;678
4.208;215. Ernst Salomon Cyprian an Leibniz, 29. Juni (9. Juli) 1699;687
4.209;216. Leibniz an Ernst Salomon Cyprian, 20. (30.) Juli 1699;689
4.210;217. Claude Nicaise an Leibniz, 2. August 1699;692
4.211;218. Ernst Salomon Cyprian an Leibniz, 28. Juli (7. August) 1699;694
4.212;219. Burchard de Volder an Leibniz, 1. (11.) August 1699;695
4.213;220. Leibniz an Claude Nicaise, 6./16. August 1699;697
4.214;221. Ernst Salomon Cyprian an Leibniz, 6. (16.) August 1699;700
4.215;222. Ernst Salomon Cyprian an Leibniz, 20. (30.) August 1699;701
4.216;223. Leibniz an Burchard de Volder, [11. September 1699];702
4.217;224. Claude Nicaise an Leibniz, 24. September 1699;712
4.218;225. Leibniz an Claude Nicaise, 20./30. September 1699;715
4.219;226. Ernst Salomon Cyprian an Leibniz, 8. (18.) Oktober 1699;717
4.220;227. Burchard de Volder an Leibniz, 12. (22.) November 1699;718
4.221;228. Claude Nicaise an Leibniz, 28. Dezember 1699;722
4.222;229. Leibniz an Nicolas Malebranche, 17. Januar 1700;726
4.223;230. Leibniz an Burchard de Volder, 9./20. Januar 1700;729
4.224;231. Ernst Salomon Cyprian an Leibniz, 4. April 1700;738
4.225;232. Burchard de Volder an Leibniz, 5. April 1700;740
4.226;233. Leibniz an Ernst Salomon Cyprian, [8.] April 1700;743
4.227;234. Ernst Salomon Cyprian an Leibniz, 16. April 1700;745
4.228;235. Leibniz an Ernst Salomon Cyprian, 4. Mai 1700;746
4.229;236. Claude Nicaise an Leibniz, 6. Mai 1700;747
4.230;237. Leibniz an Claude Nicaise, [Ende Mai bis Mitte Juli 1700];749
4.231;238. Leibniz an - (?), [Nach Mai 1700];750
4.232;239. Claude Nicaise an Leibniz, 14. Juni 1700;755
4.233;240. Claude Nicaise an Leibniz, 1. August 1700;757
4.234;241. Leibniz an Bernard Le Bovier de Fontenelle, 3. September 1700;760
4.235;242. Leibniz an Burchard de Volder, 6. September 1700;762
4.236;243. Burchard de Volder an Leibniz, 18. Oktober 1700;767
4.237;244. Bernard Le Bovier de Fontenelle an Leibniz, 8. Dezember 1700;772
4.238;245. Leibniz an Burchard de Volder, 31. Dezember 1700;776
5;ANHANG;781
5.1;246. Gabriel Wagner für Leibniz, [Dezember 1697];783
5.2;247. Leibniz für Gabriel Wagner, [Dezember 1697];787
5.3;248. Gabriel Wagner und Leibniz, [Dezember 1697];793
5.4;249. Gabriel Wagner und Leibniz, [Januar bis Anfang März 1698];802
5.5;250. Gabriel Wagner und Leibniz, 13. März 1698 [bis Mitte März 1698];813
5.6;251. Gabriel Wagner und Leibniz, [25. März bis Ende März 1698];825
5.7;252. Leibniz für Gabriel Wagner, [Ende März 1698];838
5.8;253. Gabriel Wagner für Leibniz, [Ende März bis Anfang April 1698];840
5.9;254. Leibniz über Gabriel Wagner, 28. Mai (7. Juni) 1698;844
6;VERZEICHNISSE;851
7;KORRESPONDENTENVERZEICHNIS;853
8;VERZEICHNIS DER ABSENDEORTE;856
9;PERSONENVERZEICHNIS;857
10;SCHRIFTENVERZEICHNIS;881
11;SACHVERZEICHNIS;928
12;VERZEICHNIS DER FUNDORTE;961
13;SIGLEN UND ABKÜRZUNGEN;969
14;CORRIGENDA;976
15;ZEICHENERKLÄRUNG. ZUR VARIANTENGESTALTUNG;978